Hoàn thiện hành lang pháp lý, tạo nền tảng vận hành thực chất

Sau khi IFC chính thức ra mắt, cộng đồng chuyên gia, DN và nhà đầu tư trong và ngoài nước đều nhìn nhận đây là một bước ngoặt quan trọng về thể chế. IFC không còn dừng ở cấp độ định hướng hay đề án, mà đã bước vào giai đoạn vận hành với bộ máy điều hành được thiết lập rõ ràng và hành lang pháp lý tương đối đồng bộ. Điều này tạo nền tảng quan trọng để các hoạt động tài chính quốc tế được triển khai trên thực tế, thay vì chỉ tồn tại trên giấy.

Đánh giá về bước đi chiến lược này, Giám đốc điều hành HSBC Việt Nam Phil Wright cho rằng, việc xây dựng IFC không chỉ nhằm mở rộng quy mô dịch vụ tài chính, mà còn mở ra cơ hội tạo dựng một làn sóng đổi mới mới, dựa trên sự rõ ràng, nhất quán và hợp tác. IFC có thể giúp Việt Nam không chỉ thu hút dòng vốn quốc tế, mà còn từng bước trở thành điểm kết nối tài chính quan trọng của khu vực và toàn cầu.

Ở góc độ hoạch định chính sách, TS. Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội nhận định, việc thành lập IFC là một trong những quyết sách đáng chú ý trong tiến trình cải cách thể chế kinh tế. Điểm đặc biệt của IFC Việt Nam là mô hình hoạt động tại hai địa điểm là TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, với mục tiêu xây dựng một môi trường đầu tư, kinh doanh hiện đại, có tính cạnh tranh cao, tương đương với các trung tâm tài chính phổ biến tại châu Á và trên thế giới. Cơ chế vận hành của IFC được thiết kế bao trùm nhiều lĩnh vực then chốt như ngoại hối, ngân hàng, thị trường vốn, thuế, xuất nhập khẩu, cư trú, đi lại và tài phán quốc tế.

Một trong những điểm nhấn quan trọng sau khi IFC ra mắt là việc hình thành hệ thống các nghị định chuyên biệt, bao phủ hầu hết những lĩnh vực cốt lõi của hoạt động tài chính quốc tế. Từ ngân hàng, ngoại hối, thị trường vốn đến lao động, đất đai, môi trường và trọng tài thương mại, các quy định này đã tạo nên một khuôn khổ pháp lý tương đối đầy đủ, cho phép áp dụng các chuẩn mực quốc tế trong nhiều hoạt động tài chính.

Việc thiết lập cơ chế quản lý linh hoạt, phân cấp mạnh cho cơ quan điều hành tại địa phương được xem là điểm mới quan trọng, giúp rút ngắn quy trình ra quyết định và tăng tính chủ động trong vận hành. Giới chuyên gia cho rằng, cho phép thử nghiệm có kiểm soát các mô hình mới như fintech, tài chính xanh, huy động vốn cộng đồng hay các sản phẩm tài chính sáng tạo là bước đi phù hợp với xu hướng phát triển của các trung tâm tài chính toàn cầu.

Song song với đó, việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian cấp phép, tự do hóa có chọn lọc các hoạt động ngoại hối và áp dụng các chính sách thuế ưu đãi vượt trội được kỳ vọng sẽ giúp IFC nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm chi phí giao dịch và gia tăng sức hấp dẫn đối với các định chế tài chính quốc tế.

Theo đánh giá của các nhà quản lý, cách tiếp cận xây dựng hành lang pháp lý trước, sau đó tiếp tục rà soát, điều chỉnh và tiến tới hình thành luật hoặc bộ luật riêng về trung tâm tài chính là phù hợp với thông lệ quốc tế. Cách làm này cho phép IFC sớm đi vào vận hành, đồng thời duy trì dư địa linh hoạt để hoàn thiện thể chế theo yêu cầu của thực tiễn, tránh bỏ lỡ cơ hội trong bối cảnh cạnh tranh thu hút dòng vốn toàn cầu ngày càng gay gắt.

Vận hành cần minh bạch, kỷ luật và ổn định chính sách

Từ góc nhìn của cộng đồng đầu tư quốc tế, IFC được kỳ vọng sẽ tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch, ổn định và có khả năng dự đoán cao - những yếu tố then chốt đối với dòng vốn dài hạn. Tổng Lãnh sự Anh tại TP Hồ Chí Minh Alexandra Smith cho rằng, một IFC vận hành theo chuẩn mực quốc tế không chỉ giúp Việt Nam huy động vốn thuận lợi hơn, mà còn củng cố niềm tin của khu vực tư nhân và nhà đầu tư nước ngoài vào triển vọng tăng trưởng dài hạn của nền kinh tế.

Ở góc độ phân tích thị trường, TS Nguyễn Trí Hiếu cũng chỉ ra những thách thức vận hành IFC, trong đó nổi bật là thu nhập bình quân đầu người còn thấp và sự hiện diện hạn chế của các ngân hàng Việt Nam trên thị trường tài chính quốc tế.

Theo TS Nguyễn Trí Hiếu, điều kiện then chốt để IFC thực sự hấp dẫn các nhà đầu tư lớn là thị trường chứng khoán Việt Nam phải được nâng hạng chính thức và xếp hạng tín nhiệm quốc gia được cải thiện. Đây là nền tảng để các quỹ đầu tư dài hạn, quỹ hưu trí và các định chế tài chính toàn cầu có thể giải ngân với quy mô lớn. Khi IFC đi vào vận hành ổn định, Việt Nam có thể thu hút khoảng 20 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài trong năm đầu tiên và khoảng 50 tỷ USD trong ba năm đầu, bao gồm cả vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp.

Từ góc nhìn của các nhà đầu tư dài hạn, nhiều quỹ đầu tư đánh giá cao tầm nhìn và quyết tâm cải cách của Việt Nam, song vẫn đặt kỳ vọng lớn vào tính minh bạch, kỷ luật thị trường và sự ổn định chính sách. Việc khối ngoại vẫn bán ròng trong thời gian qua được xem là tín hiệu cho thấy thị trường cần thêm thời gian để củng cố niềm tin và chứng minh tính nhất quán trong thực thi chính sách.

Ở tầm chiến lược, việc ra mắt IFC không chỉ nhằm tạo thêm một kênh huy động vốn, mà còn được kỳ vọng trở thành động lực thúc đẩy cải cách thể chế, nâng chuẩn quản trị doanh nghiệp và lan tỏa các thông lệ quốc tế vào toàn bộ nền kinh tế. IFC được ví như một “phòng thí nghiệm thể chế”, nơi các chuẩn mực mới về quản trị, minh bạch và bảo vệ nhà đầu tư được thử nghiệm trước khi nhân rộng ra thị trường.

Giới đầu tư nhận định rằng, nếu được triển khai nhất quán và minh bạch, IFC có thể mở ra một ngành công nghiệp tài chính mới, thu hút dòng vốn ngoại, thúc đẩy chuyển giao chuyên môn và tạo ra nhiều việc làm có giá trị cao cho người lao động Việt Nam. Tuy nhiên, thành công của IFC sẽ không đến trong ngắn hạn, mà phụ thuộc vào khả năng duy trì ổn định chính sách, kỷ luật thị trường và niềm tin của nhà đầu tư trong dài hạn.