Trong chiến lược công nghiệp hóa văn hóa 2025-2030 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, điện ảnh là ngành đứng đầu trong danh sách 12 ngành mũi nhọn. Năm 2025, điện ảnh Việt đã có những bước ngoặt vượt trội.

Doanh thu phim Việt tăng trưởng

Trong những cuộc tọa đàm về chiến lược công nghiệp hóa văn hóa kể từ giai đoạn 2020-2025, điện ảnh luôn được kỳ vọng sẽ là ngành công nghiệp văn hóa tăng trưởng nhanh, sớm hội nhập thế giới, sẽ là ngành không chỉ “tiêu tiền” mà còn “kiếm ra tiền”, sinh lời cao, để thúc đẩy các khối ngành văn hóa còn lại.

Thế nhưng, khi đại dịch COVID-19 xảy đến, điện ảnh gặp muôn vàn khó khăn, từ chất lượng, số lượng phim, đến doanh thu khi rạp chiếu liên tục đóng cửa.

Từ năm 2022-2023, phim Việt triền miên thua lỗ, nhiều phim bị gán mác “thảm họa” khi ra rạp. Số phim đoạt doanh thu “trăm tỉ” năm 2022 chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Năm 2023, doanh thu phim Việt khoảng 1.563 tỉ đồng. Con số này tăng lên 1.900 tỉ đồng vào năm 2024, nhờ có phim “Mai” của Trấn Thành đoạt doanh thu kỷ lục với 550 tỉ đồng. Chỉ 2 phim của Trấn Thành, Lý Hải đã đạt hơn nửa doanh thu toàn bộ phim Việt ra rạp năm 2024.

Những người lạc quan nhất có lẽ cũng khó tin, năm 2025 phim Việt lại liên tục có phim vài trăm tỉ, dự kiến đến cuối năm, tổng doanh thu phim Việt có thể lên tới 4.000 tỉ đồng, gấp đôi năm 2024.

Chỉ riêng 9 tháng đầu năm 2025 đã có tới 12 phim đoạt doanh thu “trăm tỉ”, trong đó, sự vươn dậy mạnh mẽ của các phim Nhà nước là điều không ai lường tới, khi “Mưa đỏ” của Điện ảnh Quân đội Nhân dân cán đích 714 tỉ đồng - trở thành tác phẩm có doanh thu cao nhất mọi thời.

Hiện, “Tử chiến trên không” của Điện ảnh Công an Nhân dân đang “làm mưa làm gió” tại các rạp chiếu, nhận “cơn mưa” lời khen từ khán giả đến giới chuyên môn về kịch bản, cách tổ chức sản xuất và dàn diễn viên diễn xuất ấn tượng. “Tử chiến trên không” được dự đoán có thể đoạt doanh thu 300 tỉ đồng khi rời rạp.

Thị trường phim Việt 2025 cho thấy sự đa dạng, phong phú về đề tài. Nếu những năm trước, thị trường vẫn chia theo “mùa, vụ”, các phim Việt chỉ đợi dịp nghỉ Tết, nghỉ lễ ra rạp, và tập trung chủ yếu cho các thể loại dễ bán vé như phim hài, tâm lý tình cảm, kinh dị.

Năm 2025 là sự thay đổi ngoạn mục khi phá vỡ cách làm phim mùa vụ, số lượng ra rạp tăng, nhiều dự án chất lượng. Đặc biệt, thị trường còn ghi nhận những sự soán ngôi không ngờ tới, khi Trấn Thành không còn giữ kỷ lục doanh thu, vị trí số 1 phòng vé đã rơi vào tay nữ đạo diễn Đặng Thái Huyền.

Trào lưu người Việt xem phim Việt

Tập trung nguồn lực phát triển điện ảnh nội địa, hạn chế “xâm lăng văn hóa” và sự thống trị phòng vé của điện ảnh quốc tế - chính là con đường nhiều quốc gia như Trung Quốc, Hàn Quốc đã theo đuổi.

Hàn Quốc khi đẩy mạnh công nghiệp điện ảnh đã xây dựng nhiều phong trào, “người Hàn xem phim Hàn”, đồng thời đẩy mạnh đầu tư cho chất lượng, số lượng phim Hàn ra rạp. Chỉ trong thời gian ngắn, rạp chiếu phim tại Hàn Quốc không còn bị thống trị bởi những bộ phim bom tấn Hollywood, sự vươn dậy mạnh mẽ đã giúp phim Hàn chiếm lĩnh thị trường nội địa. Giờ đây, điện ảnh Hàn Quốc đã trở thành ngành công nghiệp “hái ra tiền” với sự phát triển khó tin.

Trong thời gian dài, Chính phủ Trung Quốc cũng xây dựng chính sách ưu tiên cho phim nội địa sản xuất. Trung Quốc hạn chế sức ảnh hưởng của phim ngoại ở mức cao. Vào mỗi dịp lễ quan trọng, số lượng phim nước ngoài được sắp xếp lịch chiếu chỉ chiếm 10-20% (chỉ khoảng 2 phim trong tổng số 8-9 phim). Những tác phẩm ngoại quốc không thể cạnh tranh suất chiếu và sức lan tỏa, quảng bá so với những bộ phim bom tấn do Trung Quốc sản xuất.

Nền tảng để tối ưu hóa nguồn lực phát triển cho điện ảnh nội địa bắt đầu từ chính sự ủng hộ của khán giả trên rạp nhà.

Dấu hiệu chuyển biến lớn nhất cho phim Việt năm 2025 chính là sự ủng hộ mạnh mẽ của khán giả Việt. Chưa bao giờ, trào lưu “người Việt xem phim Việt” mạnh mẽ đến vậy.

Kể từ “Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối”, “Mưa đỏ” đến “Tử chiến trên không”, trên khắp các diễn đàn mạng xã hội là những hội nhóm khán giả kêu gọi nhau đi xem phim Việt.

Phim Việt, diễn viên Việt trở thành đề tài được thảo luận mạnh mẽ, đề tài phim chiến tranh được chia sẻ rầm rộ bậc nhất, hình ảnh từ các tác phẩm Việt được lan tỏa rộng khắp.

Trong 9 tháng đầu năm 2025, phim Việt đã đánh bại các bom tấn ngoại về suất chiếu và doanh thu ngay cả trong những đợt nghỉ lễ. Hiện tại, “Tử chiến trên không” cũng áp đảo mọi phim ngoại khác, ngay cả khi “Trận chiến sau trận chiến” của tài tử Leonardo DiCaprio được ngợi ca là “siêu phẩm xuất sắc”.