Thực hiện chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, sáng 7/11, Báo Nông nghiệp và Môi trường, Cục Môi trường và Cục Biến đổi khí hậu phối hợp tổ chức Diễn đàn “Năng lượng xanh - Thành phố sạch”.

Xu thế phát triển mới

Trong bối cảnh toàn cầu đang bước vào giai đoạn tăng tốc thực hiện các cam kết khí hậu, quá trình chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam, đặc biệt ở khu vực đô thị, trở thành yêu cầu cấp bách và không thể trì hoãn.

Các đô thị lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng… đang phải đối mặt với tình trạng quá tải về hạ tầng giao thông, áp lực dân số và ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng.

Giao thông và công nghiệp tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch được xác định là một trong những nguồn gây phát thải lớn nhất, đóng góp đáng kể vào mức bụi mịn PM2.5 và CO₂ tại các đô thị.

Thống kê mới nhất của Hội Dầu khí Việt Nam cho thấy, mức tiêu thụ năng lượng khu vực đô thị chiếm khoảng 70% tổng nhu cầu năng lượng toàn cầu và tăng trung bình 7 - 10% mỗi năm.

Chia sẻ tại diễn đàn, ông Trương Mạnh Tuấn - Phó Trưởng phòng Quản lý chất lượng môi trường (Cục Môi trường) nhấn mạnh, trong bối cảnh xu thế toàn cầu chuyển sang năng lượng sạch, Việt Nam đang triển khai mạnh mẽ Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia.

Một trong những định hướng, yêu cầu đặt ra của Chiến lược là giảm dần than và nhiên liệu hóa thạch truyền thống, đồng thời phát triển các nguồn năng lượng sạch, tái tạo và nhiên liệu chuyển tiếp.

Bên cạnh yêu cầu về môi trường và các cam kết quốc tế, chuyển dịch năng lượng đô thị còn gắn với mục tiêu phát triển bền vững, nhằm nâng cao chất lượng sống cho người dân và tăng sức cạnh tranh kinh tế.

Tiếp tục hoàn thiện chính sách

Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và suy giảm tài nguyên, việc lựa chọn con đường phát triển xanh, chuyển dịch năng lượng sạch là xu thế tất yếu và là trách nhiệm chung của các quốc gia.

Để thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng sạch, TS Nguyễn Hùng Dũng - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Dầu khí Việt Nam kiến nghị Chính phủ, các bộ ngành sớm hoàn thiện cơ chế khuyến khích đầu tư, đặc biệt trong lĩnh vực hạ tầng LNG, hydrogen và nhiên liệu sinh học.

Cùng với đó, nghiên cứu ban hành tiêu chuẩn kỹ thuật đồng bộ cho nhiên liệu sạch và cơ chế tín dụng xanh, ưu đãi thuế và chứng chỉ carbon cho các dự án đầu tư nhiên liệu sạch; xây dựng tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia cho các loại nhiên liệu mới và quy định vận hành trạm nạp sạch tại đô thị…

Ở khía cạnh liên quan, ông Lê Văn Đạt - Phó Giám đốc Học viện Chiến lược, bồi dưỡng cán bộ xây dựng khuyến nghị cần nghiên cứu mở rộng phạm vi đối tượng được hưởng chính sách ưu đãi, giảm giá vé sử dụng phương tiện xanh.

Bên cạnh đó, quan tâm xây dựng chính sách hỗ trợ đầu tư, miễn hoặc giảm thuế đối với nhà đầu tư kinh doanh dịch vụ cho thuê xe máy điện, xe đạp điện, xe đạp… để kết nối “chặng cuối”, đặc biệt trong khu vực phát thải thấp.

Phát biểu tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành cho biết, Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách lớn như Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu hướng tới phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, cùng các Kế hoạch hành động quốc gia về giảm phát thải khí nhà kính.

Những chủ trương, chính sách trên khẳng định sự quan tâm lớn của Chính phủ đối với bảo vệ môi trường nói chung. Đây cũng là nền tảng vững chắc để thúc đẩy nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế carbon thấp, hướng tới mục tiêu “Việt Nam xanh, sạch, đáng sống”.

Thứ trưởng Lê Công Thành nhấn mạnh, việc phát triển năng lượng xanh không chỉ góp phần giảm phát thải, bảo đảm an ninh năng lượng, mà còn mở ra hướng đi bền vững cho các đô thị lớn như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng trong quá trình xây dựng “thành phố sạch”.

Thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục tham mưu hoàn thiện chính sách, quy chuẩn khí thải và hỗ trợ chuyển đổi năng lượng sạch. Khuyến khích doanh nghiệp đẩy mạnh đầu tư công nghệ xanh, sử dụng năng lượng hiệu quả.

“Căn cứ chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương đang tích cực xây dựng Nghị quyết của Quốc hội nhằm thể chế Nghị quyết số 70-NQ/TW ngày 20/8/2025 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan trong giai đoạn 2026 - 2030 đối với dự án năng lượng.

Nếu được Quốc hội thông qua, Nghị quyết nêu trên sẽ là hành lang pháp lý quan trọng để các cá nhân, tổ chức có liên quan tổ chức triển khai thực hiện nhằm phát triển các dự án nguồn điện, lưới điện (đặc biệt là các dự án năng lượng tái tạo và năng lượng mới) góp phần to lớn cho quá trình chuyển dịch năng lượng quốc gia, đáp ứng nhu cầu của hệ thống điện”.

Ông Trần Hoài Trang, Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương).